کودتای نیجر، برآیند رقابت فرانسه و آمریکا بود/ تکرار بحران سودان در «نیامی» بعید نیست/ امکانسنجی ورود روسیه به عنوان میانجی
تاریخ انتشار: ۸ مرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۳۴۳۹۷۴
«حسن هانیزاده» کارشناس مسائل منطقه در تشریح دلایل وقوع کودتای نظامی در نیجر در گفتوگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: کودتای اخیر در نیجر برآیند یک سلسله از رقابتها میان آمریکا و فرانسه بود. واقعیت این است که «محمد بازوم» رئیسجمهوری مخلوع، در انتخابات با اکثریت آرا پیروز شد اما بعداً مشخص شد که وی تحت حمایت فرانسه بوده و در مقابل، ایالات متحده از این نتیجه چندان خوشحال نشد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
باید متوجه باشیم که فرانسویها معتقدند که در قاره سیاه میبایست یک نوع دموکراسی مشخص ایجاد کنند تا بتوانند علاوه بر تامین منافع خود آرامش را به قاره آفریقا بازگردانند اما در مقابل ایالات متحده اعتقاد دارد که برای تامین منافع واشنگتن میبایست نظامیان حاکم بر کشورهای آفریقایی را تحت حمایت خود قرار دهد تا در نهایت بتواند از طریق اجرای کودتاهای مختلف، سناریوهای مد نظر خود را پیاده سازی کند.
وی ادامه داد: بر همین اساس شاهد هستیم که حالا در نیجر نظامیان دست به کودتا علیه رئیسجمهوری این کشور زدند و این در حالیست که ایالات متحده در پرونده سودان هم به نوعی از نظامیانی که علیه عمرالبشیر کودتا کرده بودند به صورت پنهان و حتی از طریق اسرائیل حمایت کرد. اگر به اظهارات اخیر امانوئل مکرون، رئیسجمهور فرانسه بازگردیم میبینیم که او صراحتاً گفته بود پاریس باید به دور از دخالت ایالات متحده منافع خود را پیگیری کند به استقلال سیاسی در حوزه بینالملل و برخی از پروندههای موجود در نظم نوین کنونی برسد. بر همین اساس تقابل میان ایالات متحده و فرانسه نه تنها در مورد ناتو بلکه حالا در مورد کشورهای آفریقایی هم کاملاً مشهود است. به موازات این امر باید توجه کنیم که در الجزایر هم شاهد آن هستیم که زبان فرانسوی از کتب درسی حذف شده و قرار است به جای آن زبان انگلیسی تدریس شود.
این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: همین یک موضوع کوچک با محوریت فرهنگ به ما میفهماند که چرا فرانسه در مورد تأمین منافع خود در قاره سیاه و همچنین کشورهای شمال آفریقا نگران است اما آنچه که بدون تردید نمیتواند مورد تایید قرار بگیرد این است که کودتای نیجر و اساساً هر اتفاقی از این دست، خارج از اصول دموکراسی در جهان به حساب میآید. مشکل اینجاست که ایالات متحده هنوز به این تفکر اعتقاد دارد که میتواند با اعمال کودتا در کشورها اوضاع را به نفع خود پیش ببرد و به همین دلیل اروپا دقیقاً بر خلاف جهت واشنگتن حرکت میکند؛ به گونهای که دولتهای اروپایی معتقدند نباید اقدامهای اینچنینی موجب برهم زدن نظم کشورهای آفریقایی شود و به هر ترتیب باید از طریق مذاکره و گفتوگو مشکلات حل و فصل شود. در شرایط کنونی حضور نظامیان در رأس هرم قدرت بدون تردید میتواند نیجر را به سرنوشت سودان دچار کند.
وی افزود: هر جایی که پای نظامیها به قدرت باز شد، نه تنها مشکلات افزایش پیدا میکند، بلکه یک دو قطبی علنی به وجود میآید و به همین دلیل است که میگویم احتمال دارد ما شاهد تکرار بحران سودان در نیجر باشیم. در آخر باید به این مسئله اشاره کنم که در قاره آفریقا شاهد یک رقابت علنی میان کشورهای شرقی و دولتهای غربی هستیم. همه میدانند که چین و روسیه از سالها پیش نفوذ خود در قاره سیاه را دوچندان کردهاند و این در حالیست که نزاع میان کشورهای غربی در خصوص تعمیق نفوذ خود در این جغرافیا همچنان ادامه دارد. درست است که روسیه در شرایط کنونی درگیر پرونده اوکراین است اما با نگاه به سخنانی که اخیراً ولادیمیر پوتین در مورد کمک به کشورهای آفریقایی انجام داد، حداقل میتوان به این جمعبندی رسید که مسکو در کنار چین سعی میکند در حوزه سیاسی اقدام به کنشگری مشخص در مواجهه با پروندههای مطروحه در قاره آفریقا کند.
انتهای پیام/منبع: ایلنا
کلیدواژه: روسیه فرانسه نیجر آمریکا آفریقا جو بایدن قاره سیاه امانوئل مکرون کودتای نیجر محمد بازوم کشورهای آفریقایی ایالات متحده
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.ilna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایلنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۳۴۳۹۷۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
کاهش حضور آمریکا در آفریقا / حاکمان جدید ساحل آفریقا در پی کاهش روابط سیاسی و نظامی با فرانسه و آمریکا هستند/ نیجر حضور نیروهای آمریکایی را غیرقانونی اعلام کرد +فیلم
نشریه آمریکایی پالتیکو نوشت: حاکمان آفریقایی جدید دیگر نمیخواهند شاهد تحمیل ارزشهای بهاصطلاح دموکراتیک کشورهای غرب باشند و واشنگتن به شکست سیاستهای خود در آفریقا پی برده است.
سرویس جهان مشرق - خبرگزاری فرانسه اعلام کرد، کورت کمبل، معاون وزیر امور خارجه آمریکا، در دیدار با علی الامین زین، نخست وزیر نیجر که پس از کودتای ژوئیه گذشته قدرت را در دست گرفت، با درخواست مقامات نیامی برای خروج نیروهای آمریکایی موافقت کرد.
در این توافقنامه مقرر شده است که در روزهای آینده یک هیئت آمریکایی به نیجر برای توافق بر سر جزئیات عقب نشینی اعزام شود.
ایالات متحده تا سال گذشته کمی بیش از هزار سرباز آمریکایی در نیجر داشت، جایی که ارتش آمریکا از دو پایگاه عملیاتی می کند که یکی از آنها پایگاه هواپیماهای بدون سرنشین معروف به پایگاه هوایی 201 است.
که در نزدیکی آگادز در مرکز نیجر با هزینه ای بیش از 100 میلیون دلار ساخته شد.
این پایگاه از سال 2018 برای هدف قرار دادن اعضای دولت اسلامی و گروه وابسته به القاعده، گروه حمایت از اسلام و مسلمانان، در منطقه ساحل مورد استفاده قرار گرفته است.
آمریکا بیشتر همکاری های خود از جمله همکاری نظامی با نیجر را پس از کودتا که باعث برکناری رئیس جمهور منتخب محمد بازوم در 26 ژوئیه شد، به حالت تعلیق درآورد.
در ماه مارس، نیجر از توافقنامه همکاری نظامی که در سال 2012 با ایالات متحده امضا شده بود، با توجه به اینکه واشنگتن "به طور یکجانبه آن را تحمیل کرده است" خارج شد.
هزاران نفر اوایل هفته در نیامی تظاهرات کردند تا خواستار خروج سربازان آمریکایی شوند، پس از آن که رژیم نظامی ماه گذشته توافقنامه همکاری با واشنگتن را لغو کرد.
تلویزیون دولتی نیجر اعلام کرد که یک ماه پس از لغو یکجانبه توافقنامه همکاری نظامی با واشنگتن از سوی دولت نیجر، به زودی یک هیئت بلندپایه آمریکایی به نیامی خواهد آمد تا در مورد آینده روابط میان دو کشور گفتگو کند.
پس از کودتای نظامی که در 26 ژوئیه ۲۰۲۳، محمد بازوم رئیس جمهور محمد غربگرای را سرنگون کرد، آمریکا همکاری نظامی با نیجر را به حالت تعلیق درآورد و کمک های مالی به نیجر را متوقف کرد و خواستار بازگشت حکومت غیرنظامی شد.
در اواسط ماه مارس، شورای نظامی حاکم در نیجر، توافقنامه نظامی با آمریکا را که اجازه حضور نیروهای نظامی و کارمندان وزارت دفاع ایالات متحده (پنتاگون) را در خاک این کشور می داد، لغو کرد.
نیامی معتقد است که توافق امضا شده با واشنگتن "ناعادلانه" است و "به طور یکجانبه" توسط آمریکا از طریق "یادداشت شفاهی ساده" در 6 ژوئیه 2012 بر نیجر تحمیل شد.
بیش هزار نظامی آمریکایی در نیجر حضور دارند، جایی که ارتش آمریکا از دو پایگاه نظامی عملیات انجام می دهد، یکی از آنها پایگاه پهپادی معروف به پایگاه هوایی 201 است که در نزدیکی آگادز در مرکز نیجر با بیش از 100 میلیون دلار ساخته شده است.
آمریکا مدعی از این پایگاه ها برای هدف قرار دادن عناصر داعش و گروههای وابسته به القاعده در آفریقا استفاده می کند.
اشتباهات محاسباتی آمریکا در موضوع کمک نظامی به آفریقا
شورای امور جهانی شیکاگو در گزارشی با عنوان «مقدار کم، بیشتر است؛ استراتژی جدید برای کمک امنیتی آمریکا به آفریقا» منتشر کرد، به این نتیجه ناخوشایند برای واشنگتن رسید که کمک نظامی آمریکا به آفریقا کارساز نیست.
نیجر از سال ۲۰۱۶ حدود ۵۰۰ میلیون دلار کمک امنیتی آمریکا دریافت کرده است.
در این گزارش آمده است، سیاست آمریکا در آفریقا برای مدت طولانی امنیت کوتاه مدت را به ضرر ثبات بلندمدت، با اولویت دادن به ارائه کمکهای نظامی و امنیتی در راس قرار داده است، با این حال، این استراتژی نه باعث ایجاد امنیت در آفریقا شده و نه تهدیدات علیه آمریکا و منافع آن را کاهش داده است.
به گفته نویسندگان این گزارش، افزایش رقابت قدرتهای بزرگ این خطر را تشدید میکند که نهاد امنیت ملی آمریکا استراتژی همکاری امنیتی خود را در منطقه دو چندان کند، زیرا این نگرانی وجود دارد که در غیر این صورت، خلأی ایجاد شود که رقبای آمریکا ممکن است آن را پر کنند.
این گزارش تاکید میکند آنچه در خطر است، ارزشها و شهرت آمریکا است و آمریکا نمیتواند در جنگ به اصطلاح ۲۰ ساله خود علیه تروریسم در آفریقا پیروز شود.
https://globalaffairs.org/research/report/less-more-new-strategy-us-security-assistance-africa
آمریکا اسفند سال سال گذشته (1402) یک هیات را برای متقاعد کردن شورای نظامی نیجر به نیامی فرستاد. اما این شورا با ادامه حضور نظامی آمریکا در نیجر مخالفت کرد. سرتیپ حمادو عبدالرحمن سخنگوی شورای نظامی حاکم بر نیجر گفت، حضور نیروهای آمریکایی در نیجر غیر قانونی و بر خلاف قانونی اساسی و حاکمیت ملی نیجر است. او تاکید کرد، حضور نیروهای نظامی خارجی باید به اطلاع مردم برسد و آنها درباره آن نظر بدهند.
توافق نظامی میان آمریکا و نیجر از نگاه حکام جدید این کشور، غیر عادلانه است. آسوشیتدپرس اعلام کرد که علی الامین زین نخست وزیر نیجر و کورت کمپبل معاون وزیر خارجه آمریکا برای خروج نیروهای آمریکایی از نیجر توافق کردند.
هنوز جدول زمانی برای خروج نیروهای نظامی از نیجر تعیین نشده و قرار است که در روزهای آینده مذاکراتی در مورد گامهای بعدی انجام شود.
نیجر نقشی محوری در عملیات نظامی آمریکا در منطقه ساحل آفریقا دارد و میزبان دو پایگاه هوایی آمریکایی است. یکی از این دو پایگاه، پایگاه آگادیز است که مهمترین پایگاه عملیات پهپادی آمریکاست. این پایگاه همه قاره آفریقا را پوشش می دهد.
پیتر فام نماینده ویژه سابق آمریکا در امور منطقه ساحل آفریقا گفت که عدم دسترسی به پایگاههای هوایی در نیجر ناکامی بزرگ برای آمریکا و متحدانش خواهد بود.
وی همچنین گفت که احتمالا سایر نیروهای خارجی نیز از نیجر خارج شوند و یافتن پایگاههای نظامی جدید برای غربیها، در کوتاهمدت دشوار خواهد بود.
احمد بروایه کارشناس مسائل آفریقا در گفتگو با مشرق گفت، نظامیان در کشورهایی مانند مالی، بورکینافاسو، گینه، گابون و نیجر علیه حاکمان سیاسی وابسته غرب کودتا کردند. حاکمان جدید در این کشورها در پی کاهش روابط سیاسی و نظامی فرانسه و آمریکا هستند و به گسترش روابط سیاسی و نظامی با روسیه تمایل دارند.
این کارشناس مسائل آفریقا افزود، خروج نیروهای خارجی از کشورهای آفریقایی با پشتوانه مردمی همراه است. این کشورها و به ویژه نیجر تلاش می کنند، نفوذ کشورهای غربی را در کشورهایشان کاهش بدهند و با قدرت جهانی مانند چین و روسیه و قدرت های منطقهای مانند جمهوری اسلامی ایران نزدیک شوند.
فرانسه هم سه پایگاه نظامی خود را در نیجر پس از درخواست شورای نظامی این کشور تعطیل کرد. در پی ضربالاجل شورای نظامی حاکم بر نیجر، آخرین گروه نظامیان فرانسوی 1 دی ۱۴۰۲ خاک نیجر را ترک کردند.
اواخر سال گذشته، فرانسه به درخواست شورای نظامی حاکم نیجر و پس از تظاهرات گسترده علیه حضور فرانسوی ها، مجبور شد نیروهای خود را از نیجر خارج کند.